Tháo gỡ khó khăn, sớm hoàn thành Dự án hệ thống thu gom và xử lý nước thải thành phố Việt Trì

Dự án hệ thống thu gom và xử lý nước thải thành phố Việt Trì được kỳ vọng sẽ đảm bảo tiêu thoát nước thải sinh hoạt, chống ô nhiễm môi trường, bảo đảm chất lượng nước thải xả ra sông Hồng, sông Lô mà còn góp phần bảo vệ chất lượng nước vùng hạ lưu, bảo vệ sức khỏe nhân dân. Nhưng đến nay Dự án vẫn chưa thể đi vào hoạt động. Mới đây, UBND tỉnh đã tiếp tục gia hạn thời gian đưa vào sử dụng để xử lý những tồn tại, vướng mắc của dự án.

Công trình Dự án xử lý nước thải TP1 phường Minh Nông.

Mỏi mòn chờ hoạt động

Dự án hệ thống thu gom và xử lý nước thải thành phố Việt Trì thuộc dự án nhóm B, công trình cấp III, có tổng mức đầu tư 841,39 tỉ đồng (tương đương hơn 40,315 triệu USD); trong đó 673,112 tỉ đồng (chiếm 80%) sử dụng vốn vay EDCF (vốn vay hỗ trợ phát triển từ Quỹ hợp tác phát triển kinh tế Hàn Quốc - do Ngân hàng xuất nhập khẩu Hàn Quốc chịu trách nhiệm quản lý và vận hành); vốn đối ứng ngân sách tỉnh là 168,278 tỷ đồng (chiếm 20%).

Dự án đã được UBND tỉnh phê duyệt tại Quyết định số 309/QĐ-UBND ngày 2/2/2010, giao cho Công ty Cổ phần cấp nước Phú Thọ là chủ đầu tư. Mục tiêu của dự án là thu gom, xử lý toàn bộ nước thải sinh hoạt từ đời sống dân sinh, khắc phục tình trạng xả thải tràn lan ra môi trường sống không chỉ của người dân mà cả hệ thống khách sạn, nhà hàng, cơ sở sản xuất nhỏ lẻ nằm trong khu dân cư... đến các trạm xử lý nước tập trung trước khi xả thải ra sông Hồng, sông Lô.

Theo kế hoạch dự án sẽ phải cơ bản hoàn thành vào năm 2015. Qua nhiều lần điều chỉnh và gia hạn, đến năm 2021, dự án cơ bản hoàn thành trên 98% khối lượng, giá trị khối lượng đã thực hiện trên 632 tỉ đồng, vốn đã bố trí 680 tỷ đồng, giá trị giải ngân 632 tỉ đồng. Còn lại 47,9 tỉ đồng chưa giải ngân thuộc kế hoạch năm 2021 đã được Thủ tướng Chính phủ cho phép kéo dài thời hạn giải ngân đến 31/12/2022.

Một phần của Dự án xử lý nước thải TP1 phường Minh Nông.

Từ nguồn vốn trên, dự án đã hoàn thành xây dựng hai trạm xử lý nước thải tại phường Minh Nông và Dữu Lâu; hệ thống thu gom nước thải gồm có 19 trạm bơm tăng áp nước thải và trạm biến áp; hệ thống tuyến ống áp lực, tuyến ống tự chảy, tuyến ống dịch vụ và 16 hố ga phức hợp xả tràn. Còn 8.951m tuyến ống dịch vụ không thể thi công do vướng cây xanh, cống dọc, chồng lấn dự án, người dân không đồng ý... Đến tháng 12/2021, dự án dừng thi công do hết thời gian thực hiện, nhà thầu thi công Keangnam-Hàn Quốc và đơn vị tư vấn Saman không đồng ý tiếp tục thực hiện hợp đồng.

Xử lý vướng mắc

Theo UBND tỉnh, dự án chậm hoàn thành đưa vào hoạt động do nhiều nguyên nhân như phạm vi thực hiện dự án mở rộng trên địa bàn 11 xã, phường của thành phố Việt Trì, thời gian khảo sát, thiết kế kéo dài sáu năm, thành phố thay đổi quy hoạch nên vướng mắc trong giải phóng mặt bằng; vốn đối ứng không cấp đủ, vốn ODA gián đoạn; công tác xin cấp phép kéo dài; thời tiết không ủng hộ, một bộ phận người dân chưa nhận thức đầy đủ, thiếu tinh thần hợp tác trong giải phóng mặt bằng...

Bên cạnh đó cũng có nguyên nhân chủ quan: Chủ đầu tư chưa kịp thời, kiên quyết, sát sao trong công tác quản lý dự án; các nhà thầu chưa tích cực và hợp tác với chủ đầu tư khi giải quyết những khó khăn, vướng mắc; chất lượng của công tác tư vấn thiết kế còn hạn chế nên phải điều chỉnh, bổ sung nhiều lần.

Đến nay khu vực bể lắng lọc vẫn chưa đi vào hoạt động.

Trong suốt quá trình triển khai thực hiện Dự án, UBND tỉnh đã tích cực vào cuộc và có chỉ đạo chủ đầu tư phối hợp với các sở, ngành liên quan đẩy nhanh tiến độ, tuy nhiên đến nay dự án vẫn không hoàn thành đúng kế hoạch. Để tiếp tục tháo gỡ khó khăn, vướng mắc, tháng 12/2022 UBND tỉnh đã có Tờ trình gửi HĐND tỉnh đề nghị điều chỉnh chủ trương đầu tư Dự án hệ thống thu gom và xử lý nước thải thành phố Việt Trì và đã được HĐND tỉnh đồng ý. Theo đó, Dự án sẽ cắt giảm 8.951m còn lại chưa thi công trong tổng số 42.651m tuyến ống dịch vụ của dự án và điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến 31/12/2023.

Theo đồng chí Trịnh Thế Truyền - Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư, việc cắt giảm không thi công 8.951m tuyến ống dịch vụ còn lại không làm ảnh hưởng nhiều đến quá trình vận hành chung của dự án, không làm giảm hiệu quả đầu tư. Do vậy, việc điều chỉnh cắt giảm quy mô, điều chỉnh cơ cấu tổng mức đầu tư là phù hợp với điều kiện thực tế. Việc điều chỉnh thời gian thực hiện dự án đến 31/12/2023 là để đảm bảo thời gian bảo hành công trình 365 ngày kể từ ngày nghiệm thu bàn giao đưa vào sử dụng.

Lý do: Nội dung Hiệp định vay không quy định thực hiện thanh toán tiền giữ lại của Hợp đồng cung cấp thiết bị và xây lắp (để thực hiện bảo hành theo quy định) vào tài khoản tạm giữ của Chủ đầu tư tại Ngân hàng. Cũng theo đồng chí Giám đốc Sở Kế hoạch và Đầu tư, thì việc cắt giảm quy mô, điều chỉnh thời gian thực hiện dự án, thời hạn giải ngân cũng là để đẩy nhanh tiến độ giải ngân vốn ngân sách Trung ương năm 2022 và xin gia hạn thời gian giải ngân nguồn vốn ODA.

Với giải pháp này, mong rằng những khó khăn,vướng mắc của Dự án sẽ được tháo gỡ và chủ đầu tư sớm thi công hoàn thiện, đưa công trình vào hoạt động, phát huy tác dụng phục vụ đời sống.