HƯỚNG DẪN KỸ THUẬT PHÂN LOẠI CHẤT THẢI RẮN SINH HOẠT TẠI NGUỒN TRÊN ĐỊA BÀN TỈNH PHÚ THỌ

Ngày 30/12/2024, Ủy ban nhân dân tỉnh Phú Thọ ban hành Kế hoạch số 5802/KH-UBND về phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn trên địa bàn tỉnh Phú Thọ đến năm 2030. Xác định việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn là nhiệm vụ trọng tâm, mang tính chất lâu dài, cần sự vào cuộc của cả hệ thống chính trị và mọi tổ chức, cá nhân trên địa bàn tỉnh. Trong đó, UBND các cấp nhất là cấp cơ sở và các tổ chức chính trị - xã hội giữ vai trò then chốt. Việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn được thực hiện ngay sau khi Kế hoạch được ban hành. Trong đó, ưu tiên tập trung thực hiện trước tại các khu vực đô thị, đông dân cư, tòa nhà văn phòng, trung tâm thương mại, siêu thị, chợ, trường học, cơ quan, doanh nghiệp... từng bước mở rộng đến khu vực nông thôn, đảm bảo việc phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn được áp dụng thống nhất, đồng bộ trên địa bàn tỉnh.

Một trong những nội dung trọng tâm của Kế hoạch là hướng dẫn Kỹ thuật phân loại, lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt. Trong đó cơ quan thực hiện là UBND cấp huyện, thời gian thực hiện từ 1/2/2025, cụ thể:

1) Phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn: Chất thải rắn sinh hoạt được phân loại thành 3 nhóm chính:

1.1. Nhóm 1: Chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế:

- Giấy thải: Hộp, túi, lọ, ly, cốc bằng giấy; Sách, truyện, vở, báo cũ, giấy viết…; Thùng, bìa carton; lõi giấy vệ sinh, giấy bọc gói, bì thư, biên lai, khay đựng trứng bằng giấy; Các loại bao bì giấy khác không nhiễm bẩn;

- Nhựa thải: Bao bì nhựa đựng thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, sản phẩm dùng trong gia dụng, nông nghiệp, y tế,…(không bao gồm bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, axit, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại); Các loại ghế nhựa, thau, chậu nhựa;  Ly, cốc nhựa.

- Kim loại thải: Bao bì nhôm, sắt hoặc kim loại khác đựng thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, sản phẩm dùng trong gia dụng, nông nghiệp, y tế,…(không bao gồm bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại); Đồ dùng nhà bếp bằng kim loại: xoong, nồi, niêu, ấm nước, bếp gas, vật dụng nhỏ như bát, đĩa, thìa, dĩa…; Các loại vật dụng kim loại thải khác.

- Thủy tinh thải: Chai, lọ thuỷ tinh đựng bia, rượu, thực phẩm, mỹ phẩm, dược phẩm, sản phẩm dùng trong gia dụng, nông nghiệp, y tế… (không bao gồm bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, axit, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại); Bình hoa, đồ trang trí bằng thủy tinh, pha lê; Thuỷ tinh thải khác.

- Vải, đồ da: Quần áo, phụ kiện; giày, dép, vali; chăn, màn, rèm cửa bằng vải,…(không dính thuốc bảo vệ thực vật, axit, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại).

- Đồ gỗ: Đồ chơi; vật trang trí, đồ gia dụng, hộp, khay…bằng gỗ.

- Cao su: Đồ chơi bằng cao su ; Săm, lốp, vật dụng bằng cao su các loại.

- Thiết bị điện, điện tử thải bỏ: Các thiết bị điện, điện tử nhỏ như: máy ảnh và máy ghi hình; điện thoại di động và điện thoại để bàn; dây cáp và phụ kiện máy tính; bảng điều khiển trò chơi; đồ chơi điện tử; máy tính toán cầm tay; bàn phím; máy tính xách tay và máy tính bảng; máy nhắn tin; bộ đàm, đèn led, đèn halogen; Các thiết bị điện, điện tử lớn như: máy tính để bàn và màn hình; máy fax; máy in và máy quét; dàn âm thanh và loa; tivi; máy đánh chữ; đầu đĩa VCR/DVD, tấm quang năng…; Tủ lạnh, tủ đông, máy điều hòa, máy rửa bát, máy giặt, quạt điện, quạt sưởi, bếp điện, bếp từ, lò nướng, nồi cơm điện…

1.2. Nhóm 2: Chất thải nguy hại:

- Bao bì đựng thuốc bảo vệ thực vật, axit thải, dung môi thải, kiềm thải, dầu mỡ công nghiệp, chất tẩy rửa có thành phần nguy hại, bình gas mini… từ hoạt động sinh hoạt; sơn, mực, chất kết dính (loại có các thành phần nguy hại trong nguyên liệu sản xuất); găng tay, giẻ lau dính dầu, hóa chất; Kim tiêm, khẩu trang, bông băng bị nhiễm khuẩn từ người bệnh.

- Các loại bóng đèn huỳnh quang thải; thủy tinh hoạt tính thải; nhiệt kế chứa thuỷ ngân thải.

- Các loại pin, ắc quy thải

1.3. Nhóm 3: Chất thải rắn sinh hoạt khác:

- Chất thải thực phẩm: Thức ăn thừa, thực phẩm hết hạn sử dụng; Các loại rau, củ, quả, trái cây và các phần thải bỏ sau khi sơ chế, chế biến món ăn…; Các sản phẩm bỏ đi từ thịt gia súc, gia cầm; thủy, hải sản.

- Chất thải cồng kềnh: Tủ, bàn ghế, sofa, giường, nệm, cũ hỏng…; Tủ sắt, khung cửa, cánh cửa…; Cành cây, gốc cây.

- Chất thải khác còn lại: Vỏ các loại hạt như macca, óc chó, hạt điều, dừa, vỏ trứng, xơ dừa, rơm, trấu,…từ hoạt động sinh hoạt; Chiếu cói; chiếu tre, trúc; gối mây, tre…; Lông gia súc, gia cầm…; Bã các loại: cà phê, trà (túi trà), bã mía, xác mía, lõi ngô (cùi bắp)…; Chất thải từ làm vườn từ hộ gia đình như lá, rễ, cành cây nhỏ, cỏ, hoa… ; Phân động vật cảnh; xác động vật cảnh chết không do dịch bệnh,…; Tã, bỉm, băng, giấy vệ sinh, giấy ăn đã sử dụng; giấy ướt đã sử dụng; bông tẩy trang, khẩu trang…; Các loại hộp xốp; các loại sản phẩm nhựa sử dụng một lần; Bã kẹo cao su, đầu lọc thuốc lá…; Bóng bay, băng keo dán, tăm bông tai, tăm chỉ kẽ răng; Vỏ thuốc…; Giày, dép nhựa, thước kẻ, muôi (vá), thìa (muỗng) bằng nhựa; Bút, bật lửa đã hết gas, bàn chải đánh răng, vỏ tuýp, hộp kem đánh răng…; Các loại nhựa thải khác; Vỏ cứng các loài thuỷ, hải sản; Xỉ than từ hoạt động sinh hoạt; Gốm, sành, sứ thải.

2) Lưu giữ chất thải rắn sinh hoạt:

- Tại hộ gia đình, cá nhân:

Các loại chất thải rắn sinh hoạt sau khi phân loại được chứa đựng trong các bao bì, thùng chứa với màu sắc khác nhau để dễ nhận dạng trong quá trình thu gom, vận chuyển:

+ Chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế: Chứa đựng trong các bao bì thông thường do hộ gia đình, cá nhân quyết định, khuyến khích sử dụng bao bì là chất liệu dễ phân hủy sinh học; lưu giữ trong khuôn viên nhà ở của hộ gia đình, cá nhân đảm bảo mỹ quan và ô nhiễm môi trường. Khuyến khích hộ gia đình, cá nhân tận dụng tối đa giá trị của sản phẩm thải bỏ, sau đó mới chuyển giao cho tổ chức, cá nhân tái sử dụng, tái chế hoặc đơn vị thu gom, vận chuyển chất thải sinh hoạt.

+ Chất thải nguy hại (CTNH): Chứa đựng trong thùng chứa riêng biệt; Các chất thải nguy hại phải giữ nguyên hình dạng; Không tháo dời pin, ắc quy; Không đập vỡ bóng đèn; Thu, xếp gọn các vật sắc nhọn (như kim tiêm) để tránh gây thương tích trong quá trình phân loại, thu gom và xử lý; Bảo đảm được đựng, chứa trong vật đựng, túi, bao bì,… để an toàn, tránh phát tán CTNH ra ngoài môi trường.

+ Chất thải rắn sinh hoạt khác: Chứa đựng trong bao bì có màu xanh đảm bảo không rò rỉ nước, phát tán mùi hôi; lưu giữ trong khuôn viên nhà ở của hộ gia đình, cá nhân cho đến khi tập kết tại vị trí đã được quy định (Chính quyền địa phương lựa chọn, thống nhất với cơ sở thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt để xác định vị trí tập kết). Khuyến khích hộ gia đình, cá nhân tận dụng tối đa chất thải thực phẩm để làm phân bón hữu cơ, làm thức ăn chăn nuôi.

Đối với chất thải cồng kềnh được lưu giữ trong khuôn viên nhà ở của hộ gia đình, cá nhân đảm bảo không gây mất mỹ quan và ô nhiễm môi trường. Trường hợp hộ gia đình, cá nhân tự thỏa thuận với đơn vị thu gom, vận chuyển thì tự chi trả chi phí thu gom, vận chuyển xử lý theo thỏa thuận; trường hợp tự tháo dỡ để giảm kích thước thì chất thải sau đó được phân loại và các nhóm chất thải tương ứng.

- Tại khu vực công cộng, điểm tập trung dân cư, trên các tuyến đường :

Bố trí các thùng rác sinh hoạt có phân biệt màu (màu cam chứa chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế; màu xanh chứa chất thải rắn sinh hoạt khác). Trên thân thùng được in hình ảnh, ký hiệu hướng dẫn phân loại. Các thiết bị lưu chứa chất thải rắn sinh hoạt phải có kích cỡ phù hợp với thời gian lưu giữ, đảm bảo môi trường và mỹ quan đô thị.

- Tại văn phòng, trụ sở các cơ quan, đơn vị:

Trang bị các thùng chứa chất thải rắn sinh hoạt để phân loại tối thiểu thành 02 loại: chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế; chất thải rắn sinh hoạt khác. Trên thân thùng được in hình ảnh, ký hiệu hướng dẫn phân loại.

3) Thu gom, vận chuyển sau phân loại:

- UBND cấp huyện căn cứ vào điều kiện, nguồn lực thực tế tại địa phương quyết định phương án thu gom phù hợp, đảm bảo công tác thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt sau khi phân loại tại địa phương đạt hiệu quả, tiết kiệm và đáp ứng các yêu cầu về bảo vệ môi trường.

- Việc thu gom, vận chuyển chất thải rắn sinh hoạt phải được thực hiện riêng biệt theo tính chất của từng loại chất thải đã được phân loại nhằm đảm bảo phát huy tối đa hiệu quả của công tác phân loại chất thải rắn sinh hoạt tại nguồn.

- Đối với chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế và chất thải nguy hại: UBND cấp huyện (hoặc UBND cấp xã nếu được ủy quyền) có thể lựa chọn phương án thu gom tại điểm cố định hoặc thu gom tại nhà theo thời gian do UBND cấp huyện (hoặc UBND cấp xã nếu được ủy quyền) quyết định và thông báo rộng rãi. Khuyến khích mỗi cộng đồng dân cư (thôn/xóm/khu phố) thiết lập ít nhất một điểm thu gom rác tái chế, chất thải nguy hại với diện tích phù hợp, có mái che, có các ngăn riêng để chứa từng loại chất thải. Định kỳ chuyển giao rác tái chế cho tổ chức, cá nhân tái sử dụng, tái chế và chuyển giao chất thải nguy hại cho cơ sở có chức năng vận chuyển, xử lý chất thải nguy hại theo quy định.

- UBND cấp huyện lựa chọn và chỉ đạo đơn vị có chức năng chịu trách nhiệm chuẩn bị xe, thiết bị thu gom, vận chuyển phù hợp cho công tác thu gom, vận chuyển CTRSH đã được phân loại tại nguồn đến nơi xử lý.

4) Xử lý chất thải rắn sinh hoạt sau phân loại:

- Đối với chất thải có khả năng tái sử dụng, tái chế: chuyển giao cho tổ chức, cá nhân tái sử dụng, tái chế.

- Đối với chất thải nguy hại: Bố trí các thùng, thiết bị lưu chứa đảm bảo kín, tránh tác động của thời tiết, sau đó chuyển giao theo thời gian quy định của đơn vị dịch vụ thu gom chất thải rắn sinh hoạt để vận chuyển đến khu vực lưu giữ tạm thời do đơn vị bố trí, sau đó định kỳ hàng năm thuê đơn vị có đầy đủ chức năng để vận chuyển, xử lý theo quy định.

- Đối với chất thải rắn sinh hoạt khác:

+ Trường hợp có chăn nuôi gia súc, gia cầm thì tận dụng tối đa chất thải thực phẩm đủ điều kiện làm thức ăn chăn nuôi.

+ Trường hợp không tận dụng làm thức ăn cho gia súc, gia cầm và có đất vườn, đồi thì thực hiện chôn lấp trong khuôn viên (quy định hố chôn lấp: có khoảng cách nhất định với nơi ở, nhà bếp, nơi tắm giặt, nguồn nước; chiều sâu từ 0,7-1m, kích thước từ 0,6-1m có nắp đậy).

+ Chất thải khác: Thực hiện chuyển giao cho đơn vị thu gom, vận chuyển, xử lý theo quy định; Vận chuyển về nhà máy xử lý rác thải sinh hoạt phát điện Trạm Thản khi nhà máy đi vào hoạt động.

Nguồn: Phòng Quản lý Doanh nghiệp