“Nắm đấm thép” làm nên đại thắng

Tuy mới thành lập ngày 26/3/1975, nhưng các đơn vị Quân đoàn 3 đã có lịch sử, truyền thống vẻ vang đánh Mỹ, diệt ngụy của lực lượng vũ trang Nhân dân Tây Nguyên. Cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang Tây Nguyên đồng cam cộng khổ, chia ngọt sẻ bùi, vượt qua gian nan, thử thách ác liệt sát cánh bên nhau chiến đấu lập nên những thành tích xuất sắc. Những năm đánh Mỹ, diệt ngụy ở chiến trường, lực lượng vũ trang Nhân dân Tây Nguyên kiên trì xây dựng cách đánh tiêu diệt và tác chiến hiệp đồng quân binh chủng. Đứng trước yêu cầu mới, trước nhiệm vụ và thời cơ lịch sử, Quân đoàn 3 đã nhanh chóng hòa cùng cả nước thực hiện thắng lợi chiến dịch mang tên Bác.

Cờ giải phóng tung bay trên sân bay Tân Sơn Nhất, ngày 30/4/1975. Ảnh: TTXVN

Sau những thắng lợi có ý nghĩa chiến lược, khí thế giải phóng miền Nam của quân và dân ta đang dâng lên mạnh mẽ; lực lượng chính trị, quân sự của quân và dân ta dồi dào, mạnh mẽ. Thế và lực của cách mạng miền Nam sục sôi khí thế. Thời cơ có ý nghĩa chiến lược để giải phóng Sài Gòn - Gia Định, giải phóng miền Nam thống nhất đất nước đã điểm... Bộ Chính trị quyết định: “Nắm vững thời cơ chiến lược; với tư tưởng thần tốc táo bạo, bất ngờ, chắc thắng, có quyết tâm lớn, thực hiện tổng công kích, tổng khởi nghĩa trong thời gian sớm nhất, tốt nhất trong tháng 4, không để chậm...”.

Chấp hành chủ trương chiến lược của Bộ Chính trị, từ năm hướng, quân ta rầm rập tiến vào bao vây sào huyệt đầu não cuối cùng của ngụy quân, ngụy quyền Việt Nam cộng hòa...

Chỉ sau 10 ngày thành lập, Quân đoàn 3 đã được vinh dự nhận nhiệm vụ tham gia chiến dịch Hồ Chí Minh giải phóng Sài gòn - Gia Định. Ngày 4/4/1975, Sư đoàn 316 và bộ phận cán bộ trinh sát lên đường hành quân vào Đồng Soài. Sư đoàn 320 hành quân theo đường 14 qua Đức Lập, Bu BRăng, Bình Long và miền Đông Nam Bộ. Sư đoàn 10 hành quân theo đường liên tỉnh, nối với đường 20, bao vây Bắc Sài Gòn. Đường hành quân của Quân đoàn có đèo cao, dốc đứng thuộc dải Trường Sơn hùng vĩ; những cánh rừng cao su, cà phê bạt ngàn xanh biếc,...

Nhiệm vụ tác chiến của Quân đoàn lần này là hết sức nặng nề nhưng vô cùng vẻ vang. Quân đoàn đảm nhận một hướng tiến công chủ yếu của chiến dịch: Từ hướng Tây - Bắc tiến vào Sài Gòn; có nhiệm vụ tiến công tiêu diệt căn cứ Đồng Dù, thực hiện chia cắt tuyến phòng thủ Đồng Dù, Tân Quy, Củ Chi, Trảng Bàng, bao vây tiêu diệt Sư đoàn 25 ngụy; không cho co cụm về Sài Gòn. Các Sư đoàn bộ binh, các đơn vị binh chủng, kỹ thuật, hậu cần, thông tin liên lạc của Quân đoàn khẩn trưởng vào vị trí tập kết.

Trong thời điểm này, Toà soạn Báo Binh Đoàn Tây Nguyên đã bám sát đội hình chiến đấu, phân công phóng viên đi cùng các mũi tấn công của các đơn vị chủ lực. Tôi cùng phóng viên Nguyễn Mạnh Tuấn được phân công theo mũi tấn công của Sư đoàn 320 đánh chiếm Đồng Dù; cùng đi với Trung đoàn 64 có nhiệm vụ bọc lót vùng ngoài, chặn đánh địch rút chạy; giữ vững cầu Bông, cây cầu độc đạo trên quốc lộ 1 về Sài Gòn.

2 giờ 30 phút ngày 29/4, Sư đoàn 320 đã siết chặt vòng vây, các cụm pháo binh đồng loạt nổ súng bắn vào căn cứ Đồng Dù; các đơn vị bộ binh dùng bộc phá mở cửa, quân địch bị nhốt chặt. Lúc này các chiến sĩ đặc công của Trung đoàn 198 đánh chiếm cầu Bông, cầu Sáng. Đại đội 10 Trung đoàn 64 được lệnh chốt giữ đánh địch, phản kích...

Trận đánh căn cứ Đồng Dù diễn ra gay go, ác liệt nhất trong tuyến phòng thủ Tây- Bắc Sài Gòn. Các mũi tấn công của Sư đoàn 320 được tổ chức chặt chẽ, hiệp đồng gắn bó; cán bộ, chiến sĩ chiến đấu ngoan cường, mưu trí, sáng tạo nên 11 giờ trưa, Sư đoàn 320 hoàn toàn làm chủ các mục tiêu. Lá cờ mang truyền thống quyết chiến, quyết thắng của Sư đoàn phấp phới tung bay giữa trung tâm căn cứ Đồng Dù.

Bị đánh cả phía trước, phía sau, thiết đoàn 10 xe tăng địch tháo chạy qua cầu Bông. Tổ chốt của Trung đoàn 64 và Tiểu đoàn 20 đặc công kịp thời nổ súng chặn đầu. Từ phía sau, Trung đoàn 64, 24 và Đại đội 9 xe tăng đánh thốc tới. Trong thế bị kẹt từ hai đầu, xe tăng địch hoảng loạn nhào xuống đồng lúa hòng thoát thân... Đại đội 9 xe tăng của ta từ trên quốc lộ 1 chĩa nòng pháo tiêu diệt từng chiếc xe tăng địch. 28 xe tăng, xe bọc thép và hàng chục xe GMC bốc cháy, toàn bộ quân địch bị tiêu diệt.

Trong một ngày tiến công, Quân đoàn 3 đã đập tan tuyến phòng thủ mạnh nhất của địch án ngữ phía Tây Bắc Sài Gòn, quét sạch hệ thống đồn bốt trên dải phòng ngự 40km từ Tân Quy qua Đồng Dò đến gò Dân Hạ, tiêu diệt Sư đoàn 25 ngụy, thiết đoàn 10, các liên đoàn biệt động số 32, liên đoàn công binh số 6 cùng toàn bộ lực lượng bảo an, biệt kích, mở toang cánh cửa để cán bộ, chiến sĩ lực lượng vũ trang quân giải phóng Tây Nguyên (Quân đoàn 3) tiến vào giải phóng Sài Gòn - Gia Định.

Đêm 29/4/1975, sở chỉ huy Quân đoàn nhộn nhịp hẳn lên... Điện thoại réo vang, tín hiệu vô tuyến điện liên tục báo tin vui đã chiếm xong ngã ba Bà Quẹo đề nghị cho đánh chiếm sân bay Tân Sơn Nhất ngay trong đêm. Cán bộ, chiến sĩ sở chỉ huy vô cùng phấn chấn, tin tưởng chuẩn bị mọi mặt để kịp 4 giờ sáng ngày 30/4, pháo chiến dịch và ĐK2 bắt đầu bắn vào sân bay và Bộ tổng tham mưu ngụy. Những tiếng nổ vang trời của pháo binh chiến dịch, các cụm pháo binh Quân đoàn và Sư đoàn 10 cùng trút đạn xuống Bộ tư lệnh dù, Bộ tư lệnh không quân ngụy trong sân bay. Sài Gòn rung chuyển trong tiếng nổ của các loại pháo tiến công của quân ta.

Đêm đã qua, nắng sớm chan hòa trên thành phố Sài Gòn. Trung đoàn 24 bắt đầu tiến công tiêu diệt địch ở ngã tư Bẩy Hiền. Trung đoàn 24 và Tiểu đoàn 1 xe tăng phát triển đánh chiếm cổng số 5 đột phá và sân bay.

Người dân Sài Gòn hân hoan chào đón quân giải phóng trưa 30/4/1975. Ảnh tư liệu

9 giờ 45 phút, được chiến sĩ biệt động Sài Gòn Nguyễn Thị Trung Kiên dẫn đường, Trung đoàn 24 và Tiểu đoàn 1 xe tăng Lữ đoàn 273 chia làm 3 mũi đánh chiếm Tân Sơn Nhất, 11 giờ 30 phút, Trung đoàn 24 làm chủ hoàn toàn sân bay Tân Sơn Nhất. Cùng lúc Trung đoàn 24 đánh chiếm sân bay, các chiến sĩ Trung đoàn 28 và Tiểu đoàn 2 xe tăng nổ súng đánh chiếm bộ tổng tham mưu ngụy.

Các nhà báo, phóng viên tiền phương thuộc mặt trận Tây - Bắc đã chia thành nhiều mũi theo các mũi tấn công rầm rập tiến về Sài Gòn. Tôi cùng các nhà báo đi trong đội hình Trung đoàn 64, Sư đoàn 320 nhanh chóng phát triển sang hướng Quận 1, hiệp đồng với đơn vị bạn đánh chiếm “Dinh Độc Lập”. Cùng lúc đó các đơn vị bạn ở hướng Đông - Bắc đã nhanh chóng đánh chiếm, làm chủ Dinh Độc Lập. Tổng thống bù nhìn Dương Văn Minh và nội các đã đầu hàng vô điều kiện quân giải phóng. Trong quá trình chiến đấu ở sào huyệt cuối cùng, hàng trăm cán bộ, chiến sĩ của các mũi tiến công vào Dinh Độc Lập đã anh dũng hy sinh. Đó là những giọt máu cuối cùng của cán bộ chiến sĩ đổ xuống đường phố Sài Gòn góp phần cho chiến dịch.

Chiến dịch Hồ Chí Minh lịch sử toàn thắng!

Miền Nam hoàn toàn giải phóng!

Ba mươi năm chiến đấu hy sinh gian khổ để giành độc lập, tự do, thống nhất đất nước, đến hôm nay đã thành sự thật. Hàng vạn người đổ ra đường, tay cầm cờ hoa biểu ngữ trong niềm vui bất tận đón chào đoàn quân chiến thắng.

Hòa trong dòng người hân hoan tiến vào thành phố, tôi đã được chứng kiến những hình ảnh cảm động đến nao lòng. Tay nắm chặt tay trong tình đồng chí, đồng bào... Những nụ hôn đến nghẹt thở, những giọt nước mắt lăn tròn trên gò má nhăn nheo, sạm nắng của các mẹ, các chị, các em... Đúng! Nước mắt chỉ để dành cho ngày gặp mặt, ngày đoàn tụ... Họ khóc trong sự dồn nén tình cảm đang dâng lên trong từng đường gân, thớ thịt và họ khóc trong sự mất mát, hy sinh đến tột cùng. Đúng! Nước mắt của những người con đất Việt không bao giờ uổng phí, họ chỉ để dành cho ngày gặp mặt. Năm tháng qua đi, lịch sử tiến nhanh về phía trước. Một chặng đường đầy sóng gió và hiển hách chiến công đánh Mỹ diệt ngụy của quân và dân ta. Trong đó, có quân và dân Tây Nguyên anh hùng đã đi vào lịch sử. Những cánh rừng, ngọn núi, dòng sông ngút ngàn lửa đạn, một thời nay đã trở thành công, nông trường, xưởng máy, bản làng, trường học... Những địa danh gợi nên biết bao kỷ niệm không bao giờ phai nhạt trong ký ức của cán bộ, chiến sĩ binh đoàn. Những phẩm chất truyền thống và những bài học lớn về chiến tranh Nhân dân, bảo vệ Tổ quốc của quân và dân Tây Nguyên sẽ còn âm vang mãi như một bài ca không bao giờ quên!

50 năm một chặng đường lịch sử hào hùng, quyết chiến, quyết thắng của cả dân tộc Việt Nam anh hùng sẽ mãi mãi là bản hùng ca bất tận...

Nhà báo chiến trường TÂM ĐẮC